Tổng hợp: Lê Đức Tâm

Nguồn ảnh: Đối tác của South China Sea News

Một chiếc máy bay vận tải quân sự Tây An Y-20 của Trung Quốc đã hạ cánh trên đường băng Đá Chữ Thập ngày 25/12/2020, theo hình ảnh vệ tinh được chia sẻ bởi đối tác của Dự án Đại Sự Ký Biển Đông. Đây là lần đầu tiên chiếc máy bay vận tải quân sự được phía Trung Quốc cho là có tính chiến lược hạ cánh ở Đá Chữ Thập.

Máy bay vận tải Y-20 được Tập đoàn Công nghiệp máy bay Tây An phát triển trong một dự án bắt đầu từ năm 2006. Máy bay Y-20 của Trung Quốc có kiểu thiết kế cánh và đuôi tương tự như máy bay vận tải IL-76 của Nga. Tuy nhiên, Y-20 có buồng lái được cải tiến và phi hành đoàn giảm xuống còn 3 người so với 5 người của IL-76.

Máy bay Y-20 có tầm bay từ 4.500 km đến 7.500 km tùy khối lượng hàng hóa, vận tốc tối đa 918km/giờ, độ cao tối đa 13 km và trọng lượng cất cánh tối đa 200 tấn, trong đó 66 tấn là hàng hóa. Điều này có nghĩa là nó có đủ khả năng đưa quân đội Trung Quốc vươn đến hầu hết các khu vực ở châu Á, châu Âu, Alaska, Australia và Nam Phi. Nếu được bố trí tại khu vực đảo Hải Nam, Y-20 có thể bao trọn Biển Đông, một phần vùng biển phía đông Philippines kéo dài tới biển Celebes, khu vực eo biển Malacca tới biển Andaman. Còn nếu triển khai tại khu vực Đá Chữ Thập, quần đảo Trường Sa, tầm bay của Y-20 có thể bao trọn cả Đông Nam Á. Trọng tải 66 tấn hàng hóa cũng cho phép Y-20 mang theo các vũ khí hạng nặng như 1 xe tăng Type 99 (nặng 54 tấn) hoặc 2 xe bọc thép ZBL-9 hoặc 126 lính dù, 140 binh lính trong các chiến dịch đổ bộ.

So với các máy bay vận tải của Nga, Y-20 được đánh giá cao hợn IL-76 về tải trọng cũng như kích thước khoang hàng. Il-76MF, phiên bản hiện đại nhất của Il-76 không thể mang quá 55 tấn và khoang chứa hàng bé sẽ rất khó có thể mang các xe tăng chiến lược của Nga đến chiến trường mà không lược bỏ bớt các tấm kim loại chống đạn. Còn so sánh với máy bay vận tải Boeing C-17 Globemaster III, Y-20 yếu thế hơn khi “ngựa thồ” Mỹ có thể mang được hơn 77 tấn hàng hóa với tầm hoạt động từ 4.482 km đến 10.390 km.

Tháng 11/2020, nhiều nguồn tin cho rằng, Trung Quốc đang có kế hoạch thay thế động cơ D-30 có xuất xứ từ Nga trên máy bay Y-20 bằng động cơ WS-20 mà nước này tự phát triển. Mặc dù, nhà chức trách Trung Quốc vẫn chưa xác nhận thông tin này tuy nhiên hồi tháng 11 năm 2020, hình ảnh được lan truyền trên mạng xã hội cho thấy máy bay Y-20 được trang bị 4 động cơ WS-20 đang tiến hành bay thử nghiệm.

Đầu tháng 11/2020, nhà máy sản xuất máy bay Y-20, thuộc sở hữu của AVIC, Tập đoàn Công nghiệp máy bay Tây An đã công bố một bức ảnh cho thấy một động cơ phản lực cánh quạt với tỷ số vòng quay cao chưa từng thấy trước đây. Song Xinzhi, một chuyên gia quân sự nói với truyền thông Trung Quốc rằng, động cơ WS-20 có đường kính lớn hơn nhiều so với D-30 của Nga. Nó có thể cung cấp lực đẩy mạnh hơn, sử dụng ít nhiên liệu hơn và cho phép Y-20 cất cánh và hạ cánh tại các sân bay có đường băng ngắn hơn. Điều đó có nghĩa là Y-20 sẽ có thể có tầm bay và tải trọng lớn hơn có thể bay xuyên lục địa và mang theo các trang bị, vũ khí hạng nặng như xe tăng chiến lược Type 99A (nặng 58 tấn) mà không cần tiếp liệu tại các sân bay trung chuyển.

Ngoài vận tải hàng hóa, máy bay Y-20 còn có các biến thể khác như máy bay tiếp dầu, máy bay trinh sát cảnh báo sớm, máy bay tác chiến điện tử và cũng có thể là máy bay bệnh viện. Biến thể máy bay tiếp dầu mới của Y-20 được cho là có thể mang theo tới 90 tấn nhiên liệu và đã tiến hành tiếp nhiên liệu cho máy bay phản lực, tàng hình J-20 gần đây. Ngày 13/2/2020, siêu vận tải nội địa Y-20 của Trung Quốc lần đầu tiên triển khai một chiến dịch quân sự quy mô lớn nhằm đối phó với dịch Covid-19 khi chở theo các sỹ quan quân y tăng viện cùng thuốc men và thiết bị y tế cho thành phố Vũ Hán.

Tài liệu tham khảo:

Thomas Newdick, “China’s Y-20 Transport Appears To Be Finally Flying With Indigenous Jet Engines,” The Drive ngày 3/12/2020: https://www.thedrive.com/the-war-zone/37939/chinas-y-20-transport-appears-to-be-finally-flying-with-indigenous-jet-engines

“China’s Y-20 Military Transport Aircraft Flown with Indigenous WS-20 engine,” Defense World ngày 23/11/2020: https://www.defenseworld.net/news/28369/China_s_Y_20_Military_Transport_Aircraft_Flown_with_Indigenous_WS_20_engine

Việt Hùng, “Máy bay vận tải mới của Trung Quốc nguy hiểm cỡ nào?” An ninh Thủ Đô ngày 10/11/2018: https://anninhthudo.vn/do-hoa-may-bay-van-tai-moi-cua-trung-quoc-nguy-hiem-co-nao-post374054.antd

“China’s Y-20 cargo planes hone strategic power projection capability in Russian drills,” Global Times ngày 15/9/2020: https://www.globaltimes.cn/content/1200957.shtml

Kristin Huang, “Chinese military testing home-made engines for Y-20 transport planes that will allow them to carry most advanced 99A tanks to battlefield,” South China Morning Post ngày 25/11/2020: https://www.scmp.com/news/china/military/article/3111322/chinese-military-testing-home-made-engines-y-20-transport

Lê Đức Tâm là cộng tác viên phụ trách theo dõi và tổng hợp thông tin thực địa của Dự án Đại Sự Ký Biển Đông.

———-

Dự án Đại Sự Ký Biển Đông đang nỗ lực duy trì tri thức mở, độc lập và phi chính trị. Mỗi sản phẩm của Dự án đều được thực hiện với thái độ nghiêm túc, khoa học dù trong giới hạn thời gian cá nhân của các thành viên và cộng tác viên Dự án. Nếu độc giả thấy sản phẩm của Dự án Đại Sự Ký Biển Đông hữu ích, hãy chung tay với Dự án để Dự án có thể duy trì hoạt động. Mọi khoản tài trợ xin gửi về: Tài khoản Paypal: sukybiendong@gmail.com. Hay chuyển khoản: Hoàng Việt. Số tài khoản: 207503269. Ngân hàng ACB (Asia Commercial Bank). Báo cáo tài chính sẽ được tổng kết vào cuối năm. Chúng tôi xin trân trọng cảm ơn.