Tổng hợp và biên tập: Nhật Minh

Ngày 1 tháng 9 năm 2018

Các gã khổng lồ doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc đang đóng vai trò ngày càng tăng trong các hoạt động xây dựng của nước này ở Biển Đông và có thể tìm cách củng cố vị trí thống trị của họ trong những năm tới, theo một nghiên cứu mới của học giả Tiết Công công bố trên ấn phẩm Viện nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore, Reuters cho biết.

Theo nghiên cứu cũng như qua trao đổi của học giả Tiết Công với Reuters, các công ty này hoạt động trong các lãnh vực phát triển hạ tầng và du lịch, thăm dò dầu mỏ ở Biển Đông, bao gồm cả những hoạt động ở vùng nước tranh chấp. Họ hoạt động trong một môi trường phức tạp và không minh bạch, không thể độc lập mà phục vụ những lợi ích chiến lược của quốc gia, nhưng họ cũng tận dụng điều này và biến nó thành những cơ hội mang lại nguồn ngân sách to lớn cho chính mình.

Một ví dụ là tập đoàn Xây dựng Viễn thông Trung Quốc (CCCC) và các công ty con từ năm 2012 đã nhận được các hợp đồng chế tạo những giàn thiết bị nạo vét thuộc hạng lớn nhất thế giới cho các hoạt động nạo vét xây đảo nhân tạo của Trung Quốc.

CCCC đã thành lập các đơn vị chi nhánh đặt trên quần đảo Hoàng Sa với mục tiêu mở rộng các hoạt động du lịch, kho vận, đánh cá, bên cạnh các hoạt động chính vẫn đang diễn ra là xây dựng, theo báo cáo.

Họ đã đầu tư 15 tỷ USD vào nhiều lĩnh vực, một kế hoạch “xuất phát từ thực tế rằng họ (CCCC) đã âm thầm thu lợi từ việc xây đảo nhân tạo ở biển Đông thông qua việc thực thi nhiệm vụ chính phủ giao”, báo cáo viết.

Các tập đoàn quốc gia này thậm chí có thể vận động gây ảnh hưởng tới chính sách, thúc đẩy Trung Quốc can dự sâu hơn vào Biển Đông, để có thể hưởng lợi lớn hơn, ví dụ như tập đoàn Dầu mỏ quốc gia Trung Quốc (CNOOC). CNOOC sau đó được chi 32 tỷ USD cho việc thăm dò và chế tạo giàn khoan nước sâu khổng lồ Hải Dương 981, hạ đặt trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam năm 2014, gây ra hàng loạt các cuộc đụng độ giữa tàu chiến Trung Quốc và lực lượng thực thi pháp luật và tàu cá của Việt Nam, khiến căng thẳng Biển Đông leo thang.

Không hề có dấu hiệu tranh chấp Biển Đông đang tiến gần tới một giải pháp, dù là giải pháp pháp lý hay chính trị, và vai trò của các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc chỉ càng làm rõ thêm điều này, TS Ian Storey nói với Reuters.

Một bản sao toàn văn công trình nghiên cứu của Tiết Công được lưu trữ ở Thư viện điện tử Dự án Đại Sự Ký Biển Đông tại Xue Gong (2018) The Role of Chinese Corporate Players in China’s South China Sea Policy

———-

Biên dịch và tổng hợp từ những nguồn tin sau:

Greg Torode & Brenda Goh, “China’s state firms cementing lucrative role in South China Sea, new research shows,” Reuters ngày 9/8/2018: https://uk.reuters.com/article/uk-southchinasea-china/chinas-state-firms-cementing-lucrative-role-in-south-china-sea-new-research-shows-idUKKBN1KU0N3

Xây đảo nhân tạo và công ty Trung Quốc, Tiền Phong ngày 10/8/2018: https://www.tienphong.vn/the-gioi/xay-dao-nhan-tao-nhieu-cong-ty-trung-quoc-vo-bam-1311384.tpo.

Xue Gong, “The Role of Chinese Corporate Players in China’s South China Sea Policy,” Contemporary Southeast Asia 40, No.2 (2018), pp. 301-26.

———-

Tư liệu và thông tin được hỗ trợ kinh phí bởi quỹ tài chính chung của Dự án Sự Ký Biển Đông, được tài trợ bởi những nhà tài trợ. Xem thông tin các nhà tài trợ tại https://daisukybiendong.wordpress.com/nha-tai-tro/.

Những bài đăng trên Dự án Đại Sự Ký Biển Đông thể hiện quan điểm riêng của tác giả, không nhất thiết là quan điểm của tất cả các thành viên, cộng tác viên hay nhà tài trợ Dự án Đại Sự Ký Biển Đông.

Dự án Đại Sự Ký Biển Đông đang nỗ lực duy trì tri thức mở, độc lập. Mỗi sản phẩm của Dự án đều được thực hiện với thái độ nghiêm túc, khoa học dù trong giới hạn thời gian cá nhân của các thành viên và cộng tác viên Dự án. Nếu độc giả thấy sản phẩm của Dự án Đại Sự Ký Biển Đông hữu ích và muốn giúp Dự án duy trì hoạt động phi chính trị và phi lợi nhuận, hãy tài trợ cho chúng tôi thông qua địa chỉ Paypal sukybiendong@gmail.com. Báo cáo tài chính sẽ được thông báo vào cuối mỗi năm. Xin trân trọng cảm ơn.