Nhóm tác giả: Dmitry Gorenburg, Elizabeth Wishnick, Paul Schwartz và Brian Waidelich

Lược thuật: Hoàng Việt Hải

Trung tâm Phân tích Hải quân Hoa Kỳ mới đây đã công bố một báo cáo nghiên cứu một cách hệ thống về hợp tác quân sự giữa Nga và Trung Quốc. Nhóm tác giả đã tiến hành phân tích hợp tác quân sự giữa hai nước kể từ năm 2014, tập trung vào ngoại giao quân sự, hợp tác kỹ thuật quân sự, và tập trận và các hoạt động quân sự chung.

Phân tích cho thấy hợp tác quân sự Nga-Trung không phát triển tuyến tính. Một số khía cạnh được phát triển mở rộng nhanh chóng trong khi những khía cạnh khác lại chững lại. Tham vấn chính trị và ngoại giao quân sự liên tục được mở rộng. Nga và Trung Quốc đã phát triển các cơ chế tham vấn chính trị và quân sự được thể chế hóa tốt, bao gồm nhiều hội nghị thượng đỉnh và tham vấn an ninh. Hai bên cũng đã tổ chức các kế hoạch hợp tác quân sự theo lộ trình 5 năm. Các cuộc tập trận và hoạt động quân sự chung đã gia tăng về tần suất và độ phức tạp, cho phép cả hai bên cải thiện sự phối hợp và đạt được những lợi ích mang tính biểu tượng khi thể hiện sự hợp tác trước các mối đe doạ được cho từ Hoa Kỳ.

Dù vậy, mặc dù có sự tăng trưởng nhanh chóng trong hợp tác kỹ thuật-quân sự và các hoạt động chung từ năm 2014 đến năm 2019, những khía cạnh này phần lớn đã chững lại trong những năm gần đây. 

Báo cáo cũng cho biết hợp tác quân sự Nga-Trung chưa đạt đến mức tiên tiến so với hợp tác quân sự của Hoa Kỳ với các đồng minh. Có những hạn chế về các trung tâm chỉ huy quân sự tích hợp, triển khai chung và chia sẻ căn cứ. Bất chấp một số bước đi sơ bộ, cả hai quốc gia đều chưa cho thấy dấu hiệu thiết lập các cơ cấu chỉ huy chung hoạt động lâu dài hoặc đàm phán thỏa thuận đặt căn cứ cho các đơn vị quân sự.

Các tác giả nhấn mạnh những lợi thế có được từ hợp tác quân sự, bao gồm hỗ trợ chính trị lẫn nhau và lợi ích trong sản xuất công nghiệp quốc phòng và năng lực tác chiến, đặc biệt là đối với Trung Quốc. Tuy nhiên, ngành công nghiệp quốc phòng của Trung Quốc ngày càng trở nên tự cung tự cấp, giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu vũ khí của Nga. Mặt khác, Nga phụ thuộc vào các thành phần của Trung Quốc do các biện pháp trừng phạt của phương Tây, nhưng Trung Quốc đã thận trọng để không vi phạm các biện pháp trừng phạt.

Nhóm tác giả cho rằng sự chậm lại gần đây trong việc mở rộng hợp tác quân sự Nga-Trung có thể là kết quả của hoàn cảnh bên ngoài hơn là sự thay đổi trong thiện chí. Quỹ đạo của mối quan hệ trong vài năm tới sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như chuyển giao công nghệ, các dự án chung và các cuộc tập trận quân sự mang tính khiêu khích. 

Lợi ích của Trung Quốc trong hợp tác quân sự Nga-Trung

Sự hợp tác giữa Nga và Trung Quốc có một số tác động đối với Trung Quốc. Thứ nhất, nó cho phép Trung Quốc tiếp cận với công nghệ và thiết bị quân sự tiên tiến từ Nga, giúp hiện đại hóa lực lượng quân sự của chính họ. 

Thứ hai, các cuộc tập trận chung cho phép nước này học hỏi từ quân đội Nga giàu kinh nghiệm chiến trường hơn, từ đó tăng cường năng lực tác chiến của Trung Quốc. Bằng cách hợp tác với các lực lượng Nga đã trải qua các điều kiện chiến trường trong các chiến dịch ở Syria và Ukraine, quân đội Trung Quốc đã có thể học được các chiến thuật và quy trình tiên tiến hơn. Điều này đặc biệt có giá trị đối với Trung Quốc trong bối cảnh nước này tìm cách bù đắp cho sự thiếu hụt kinh nghiệm thực chiến của mình.

Thứ ba, quan hệ đối tác với Nga củng cố vị thế của Trung Quốc trên trường quốc tế, đặc biệt là trong việc chống lại những nỗ lực được cho là của Hoa Kỳ nhằm duy trì quyền bá chủ toàn cầu. 

Tuy nhiên, có một số nghi ngờ trong giới lãnh đạo quân sự Trung Quốc về chất lượng của quân đội Nga, đặc biệt là về thành tích của Nga trong cuộc chiến với Ukraine. Sự hợp tác với Nga mang đến cả cơ hội và thách thức đối với sự phát triển quân sự và các mục tiêu chiến lược của Trung Quốc.

Tải toàn văn báo cáo ở đây.

(Vui lòng xem thông báo ở đây trước khi gửi yêu cầu truy cập toàn văn).

Nguyên tắc hoạt động của Dự án Đại Sự Ký Biển Đông.

—————

Dự án Đại Sự Ký Biển Đông đang nỗ lực duy trì tri thức mở, độc lập, phi chính trị và phi lợi nhuận. Mỗi sản phẩm của Dự án đều được thực hiện với thái độ nghiêm túc, khoa học dù trong giới hạn thời gian cá nhân của các thành viên và cộng tác viên Dự án. Hãy chung tay với chúng tôi để Dự án có thể duy trì hoạt động. Xem hướng dẫn tài trợ ở đây: https://dskbd.org/tai-tro-cho-du-an/. Báo cáo tài chính sẽ được tổng kết vào cuối năm. Chúng tôi xin trân trọng cảm ơn.