Radio Free Asia ngày 28 tháng 8 năm 2024

Biên dịch: Hoàng Việt Hải | Dự án Đại Sự Ký Biển Đông

Trung Quốc dự kiến sẽ sớm bàn giao cho Hải quân Campuchia hai tàu chiến, một cầu cảng có mớn nước sâu đủ để tiếp nhận các tàu sân bay, và các công trình mà nước này đã phát triển tại căn cứ trên bờ biển Campuchia, các nguồn tin Campuchia có hiểu biết về vấn đề này cho Đài Á Châu Tự Do biết.

Khoảng 100 nhân viên hải quân Trung Quốc đã “làm việc ngày đêm” tại một khu vực của Căn cứ Hải quân Ream ở tỉnh Sihanoukville trên Vịnh Thái Lan để chuẩn bị cho việc chuyển giao cho Campuchia kiểm soát, có khả năng diễn ra vào cuối tháng 9.

Các nguồn tin cho biết thêm rằng khu vực này của căn cứ không dành cho nhân viên Campuchia, nhưng các công trình xây dựng – tất cả đều do Trung Quốc tài trợ và phát triển – sẽ sớm được bàn giao.

Đổi lại, có khả năng hai nước đã đạt được thỏa thuận cho phép Hải quân Trung Quốc được tiếp cận đặc quyền căn cứ mới, nơi cho đến nay vẫn chưa có tàu nước ngoài nào được phép cập cảng, theo các nhà phân tích.

Hai tàu chiến, được RFA xác định là tàu hộ tống tên lửa Type 056A của PLAN với số hiệu thân tàu là 630 và 631, sẽ được chuyển giao cho hải quân Campuchia cùng với các công trình mới, các nguồn tin cho biết. Những nguồn tin này muốn ẩn danh vì tính nhạy cảm của vấn đề.

Hải quân Trung Quốc đã đào tạo nhân viên hải quân Campuchia cách vận hành tàu kể từ tháng 12, khi hai tàu cùng loại đến Ream. RFA là phương tiện truyền thông nước ngoài đầu tiên đưa tin về sự kiện này.

Một số nhà phân tích quân sự, ví dụ như Collin Koh, thành viên cấp cao tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, trước đây đã nói với RFA rằng Campuchia có thể đã cấp một loại quyền tiếp cận khác biệt, chẳng hạn như quyền tiếp cận luân phiên cho các tàu Trung Quốc tại Ream. Những quyền này “nói một cách nghiêm ngặt thì không phải là một thỏa thuận căn cứ quân sự” để tránh vi hiến.

Thomas Shugart, thành viên cấp cao phụ tá tại Trung tâm An ninh Hoa Kỳ Mới ở Washington, cho biết sẽ có sự hiện diện hậu cần ít nhất là bán thường trực của Hải quân Trung Quốc tại căn cứ này để hỗ trợ các tàu chiến đến thăm.

Theo hình ảnh vệ tinh, cầu cảng mới ước tính dài khoảng 300 mét (1.000 feet) và “có thể tiếp nhận bất kỳ tàu nào trong hạm đội của Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, bao gồm cả tàu sân bay Type 003 mới của họ,” Shugart nói với RFA.

Theo hình ảnh vệ tinh, căn cứ hải quân đã chứng kiến ​​sự mở rộng nhanh chóng và nâng cấp toàn diện trong năm qua. Quan sát tại chỗ của phóng viên RFA xác nhận rằng ngoài cầu cảng mới, hiện tại nơi này còn có một ụ tàu khô, một bến tàu và một số tòa nhà lớn bao gồm văn phòng và doanh trại.

RFA đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Campuchia để xin bình luận về việc bàn giao các công trình và hai con tàu nhưng không nhận được phản hồi.

Mối quan ngại của Hoa Kỳ

Trung Quốc và Campuchia bắt đầu phát triển Căn cứ Hải quân Ream vào tháng 6 năm 2021 bằng nguồn tài trợ của Bắc Kinh, khiến Hoa Kỳ và một số nước láng giềng của Campuchia lo ngại về sự hiện diện quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc ở rất gần vùng biển tranh chấp ở Biển Đông.

Hoa Kỳ đã bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” về việc Trung Quốc rõ ràng kiểm soát một số phần của cơ sở hải quân Campuchia.

Một số công trình xây dựng do Hoa Kỳ tài trợ bao gồm Trụ sở Chiến thuật của Ủy ban An ninh Hàng hải Quốc gia và Cơ sở Bảo dưỡng Thuyền bơm hơi Thân cứng đã bị phá hủy hoặc di dời khỏi căn cứ vào năm 2020.

Vào năm 2021, một cơ sở do Việt Nam xây dựng có tên là tòa nhà “Hữu nghị Việt Nam” cũng đã bị dỡ bỏ khỏi căn cứ, được cho là để tránh xung đột với nhân sự Trung Quốc.

Campuchia đã nhiều lần phủ nhận việc Trung Quốc được trao quyền tiếp cận quân sự độc quyền vào căn cứ, nói rằng điều đó sẽ vi phạm hiến pháp Campuchia.

Các quan chức Trung Quốc cũng cho biết rằng việc hỗ trợ xây dựng và nâng cấp căn cứ hải quân Campuchia nhằm mục đích tăng cường năng lực duy trì toàn vẹn lãnh thổ hàng hải và chống tội phạm hàng hải của Campuchia, chứ không phải để tạo cho Trung Quốc một căn cứ quân sự tiềm năng.

Các nhà phân tích nước ngoài đặt câu hỏi về sự hiện diện liên tục của hai tàu chiến Trung Quốc tại căn cứ. Theo ý kiến ​​của họ, điều này cho thấy Trung Quốc đang thiết lập một chỗ đứng lâu dài trên Vịnh Thái Lan.

Tuy nhiên, phân tích của RFA đã xác nhận rằng hai tàu được nhìn thấy tại Ream trong tháng này khác với hai tàu vào đầu tháng 12 năm ngoái – những tàu chiến nước ngoài đầu tiên được phép cập cảng tại căn cứ này.

Các tàu hiện diện trước đó là Văn Sơn (số hiệu thân tàu 623) và Ba Trung (số hiệu thân tàu 625), còn tham gia cuộc tập trận chung Golden Dragon vào tháng 5 với các tàu hải quân Campuchia, bên cạnh việc huấn luyện thủy thủ Campuchia.

Các tàu tại căn cứ trong tháng này là Aba (số hiệu thân tàu 630) và Thiên An Môn (số hiệu thân tàu 631) đều được biên chế vào tháng 1 năm 2021.

Tàu hộ tống Type 056A dài 300 mét tương tự như tàu chiến ven biển do Hoa Kỳ chế tạo, phù hợp cho các nhiệm vụ tầm trung và ven biển và được trang bị cho tác chiến chống ngầm. Hạm đội Nam Hải của Hải quân Trung Quốc, đơn vị chịu trách nhiệm cho các hoạt động ở khu vực Đông Nam Á, có 20 tàu như vậy.

Trung Quốc đã ngừng đóng Type 056A vào năm 2019 sau khi đóng xong Aba.

Vào tháng 5, Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia, Tướng Chhum Socheat, cho biết Phnom Penh đang có kế hoạch mua những con tàu như vậy để phục vụ nhu cầu của mình. Không rõ liệu Campuchia có phải trả tiền và số tiền là bao nhiêu khi tiếp nhận bàn giao hai tàu hộ tống này dự kiến ​​vào tháng tới.

RFA cũng đã tận mắt chứng kiến ​​khu vực trong Công viên Quốc gia Ream gần căn cứ hải quân được giao cho Bộ Quốc phòng Campuchia để xây dựng một sở chỉ huy phòng không và Tổng hành dinh chỉ huy, cũng như một hệ thống radar hải quân. Công việc đã bắt đầu tại địa điểm trên một ngọn đồi, nơi cây cối đã bị chặt hạ để dọn sạch mặt bằng và làm đường.

Copyright © 1998-2023, RFA. Used with the permission of Radio Free Asia, 2025 M St. NW, Suite 300, Washington DC 20036. Có thể đọc bài viết gốc ở đây: https://www.rfa.org/english/news/cambodia/china-cambodia-warship-ream-military-base-08272024134349.html.

Hoàng Việt Hải là cộng tác viên Dự án Đại Sự Ký Biển Đông.

Nguyên tắc hoạt động của Dự án Đại Sự Ký Biển Đông.

—————

Dự án Đại Sự Ký Biển Đông tồn tại dựa trên tài trợ của cộng đồng. Nếu quý độc giả muốn có một nguồn thông tin tri thức khách quan, đa chiều, hệ thống hoá và có chiều sâu chuyên môn, dựa trên dữ liệu (facts-based), Dự án Đại Sự Ký Biển Đông là một địa chỉ mà mọi người có thể tin tưởng. Hãy chung tay cùng với chúng tôi duy trì Dự án bằng cách tài trợ cho Dự án, và khuyến khích bạn bè, đồng nghiệp cùng tài trợ Dự án. Xem hướng dẫn tài trợ ở đây: https://dskbd.org/tai-tro-cho-du-an/. Báo cáo tài chính sẽ được tổng kết vào cuối năm. Chúng tôi xin trân trọng cảm ơn.